© 2020 created with webwavecms.com

Rejestracja telefoniczna/sms: 508 720 694

Rejestracja on line: info@teleporadarodzinny.pl

     Infekcja wywołana wirusem SARS-CoV-2 to problem, z którym musi się zmierzyć cały świat . W poniższym artykule postaram się omówić podstawowe zasady terapii infekcji wywołanej tym patogenem, zgodne z aktualną wiedzą medyczną i zaleceniami polskich towarzystw naukowych. 

Zdecydowana większość chorych przechodzi zakażenie SARS-CoV-2 skąpoobjawowo. Uważa się, że dotyczy to około 80-90% wszystkich chorych. 

     U większości pacjentów obserwujemy wtedy ogólne rozbicie, osłabienie, bóle mięśniowe, bóle gardła i zatok przynosowych, suchy kaszel, skoki temperatury i silne bóle głowy.   Częstym objawem jest utrata smaku i węchu, jednakże może ona nastąpić znacznie później niż sama infekcja. Dość powszechnie i dotkliwie występuje suchość śluzówki jamy ustnej. 

     Stan ten określany jest jako STADIUM 1 choroby i nie wymaga leczenia szpitalnego.

Jak powinno wyglądać leczenie w tym okresie choroby?

     Według wytycznych  Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych pacjenci w tym stadium choroby nie wymagają żadnego specjalnego leczenia, a jedynie monitorowania stanu zdrowia. Natomiast możemy zastosować popularne leki objawowe: w przypadku gorączki ibuprofen, paracetamol, czy pyralginę. W dotkliwym bólu mięśni pomoże dodatkowe zastosowanie preparatów zawierających naproksen, którego staramy się nie podawać wraz z ibuprofenem. 

     Bardzo ważne jest prawidłowe nawodnienie pacjenta. Tylko właściwe nawodnienie umożliwi szybką regenerację nabłonka dróg oddechowych, zniszczonego przez działanie koronawirusa.  Wypijamy średnio 2 - 3 litrów letnich płynów. Unikamy picia gorącej kawy i herbaty, gdyż uszkadzają one gojącą się śluzówkę gardła i powodują jej wysuszenie. Ważna jest również suplementacja witaminy D3. Zwyczajowo można zastosować leki ziołowe. Napary z imbiru,  rumianku, lipy, czarnego bzu czy melisy mają swoje tradycyjne zastosowanie w infekcjach wirusowych. Pomocna w początkowej fazie choroby może okazać się również jeżówka. Warto pamiętać również o zdrowotnym działaniu miodu i czosnku.

     Na tym etapie choroby warto zastosować inhalacje. Można je wykonać za pomocą nebulizatora z 0,9% NaCl lub z użyciem zwykłego garnka i naparu z szałwii, tymianku czy rumianku. Inhalacje pomagają w oczyszczaniu i nawilżaniu dróg oddechowych. Wspomagają również pracę rzęsek w drzewie oskrzelowym i wydzielanie śluzu pokrywającego warstwą ochronną drzewa oskrzelowego. 

Konieczna dla prawidłowej funkcji układu oddechowego jest właściwa temperatura pomieszczenia, w którym przebywamy i śpimy. Podczas snu nie powinna ona przekraczać 18 stopni Celsjusza.  W zaburzeniach węchu jak dotąd nie znaleziono godnego polecenia remedium. Wydaje się, że czas jest tutaj jedynym lekarstwem. Zaburzenia węchu i smaku potrafią utrzymywać się do kilku miesięcy po przechorowaniu infekcji SARS CoV 2, ale na szczęście u większości pacjentów mijają po kilku dniach. Warto zastosować nawilżanie preparatami wody morskiej z pantenolem lub witaminami oraz suplementację witamin z grupy B, a w przypadku zapalenia zatok przynosowych sterydoterapię miejscową.  

Na czym polega rehabilitacja oddechowa?

     Rehabilitacja oddechowa to proste ćwiczenia poprawiające funkcję układu oddechowego. U osób dorosłych będzie to wykonanie kilku bardzo powolnych i głębokich oddechów i wydechów. Czynność tę powtarzamy kilka razy w ciągu dnia. Dzieciom warto zaproponować ćwiczenia oddechowe w formie zabawy, np. popychanie małej piłeczki przez dmuchanie przez słomkę lub nadmuchiwanie balonów.  Rehabilitacja oddechowa pomaga upowietrznić najdalsze partie płuc i przeciwdziała powstawaniu późniejszych zrostów i zwłóknień miąższu płucnego. 

     Monitorowanie pacjenta zakażonego wirusem Sars CoV 2 powinno obejmować badanie pulsu, ilości oddechów na minutę, gorączki oraz poziomu saturacji, jeśli taka możliwość istnieje.

Przyjmuje się, że puls nie powinien być wyższy niż 100 uderzeń na minutę, ilość oddechów u osoby dorosłej nie powinna przekraczać 30 na minutę, natomiast saturacja mierzona pulsoksymetrem nie powinna być niższa niż 95%. Warto również wykonać pomiar ciśnienia tętniczego krwi. W miarę możliwości pacjenci powinni dokonywać samokontroli powyższych parametrów 2 x dziennie i poinformować telefonicznie przychodnię POZ jeśli parametry się pogorszą. 

     Na tym etapie choroby nie zaleca się stosowania profilaktycznego antybiotyków, leków przeciwwirusowych (również modnej ostatnio amantadyny), sterydów i innych (w tym również stosowanych do tej pory leków przeciwmalarycznych).

    W aktualnej sytuacji epidemiologicznej uznajemy, że chory ulega wyzdrowieniu po 13-stym dniu choroby, przy czym ostatnie 3 dni powinny przebiegać już bezobjawowo. 

    STADIUM 2 choroby rozpoznajemy, gdy objawy choroby jak i stan pacjenta ulegną pogorszeniu, a saturacja spadnie poniżej 95%. Stadium drugie choroby rozpoczyna się zwykle w pierwszym tygodniu trwania infekcji. 

Stan ten wymaga hospitalizacji, tlenoterapii, terapii przeciwkrzepliwej, podania leków przeciwwirusowych i sterydowych. W aktualnej terapii stosujemy leczenie preparatem remdesiwir lub osoczem ozdrowieńców, dlatego tak ważne jest oddawanie osocza przez osoby, które przezwyciężyły chorobę. 

     U niewielkiej części chorych rozwija się tzw. burza cytokinowa i choroba przechodzi w STADIUM 3.  Dzieje się tak zwykle dopiero w drugim tygodniu infekcji i wymaga hospitalizacji oraz stałego monitorowania pacjenta. W przypadku dalszego pogorszenia stanu pacjenta rozpoznajemy STADIUM 4 choroby tzw. ostrą niewydolność oddechową.  Stan ten jest poważnym zagrożeniem życia i wymaga wentylacji mechanicznej pacjenta oraz opieki na oddziale intensywnej terapii. 

     Zbyt wczesne stosowanie sterydoterapii lub antybiotykoterapii może przyczynić się do gorszego przebiegu choroby, dlatego nie sięgajmy po nie zbyt wcześnie. STADIUM 1 wymaga izolacji domowej pacjenta przez cały okres choroby. 

    W przypadku niepokojących objawów pacjent powinien telefonicznie poinformować o tym swojego lekarza rodzinnego, który zaleci leczenie w trakcie teleporady lub wizyty osobistej. 

                                                                                                                                                       Ewa Koźmińska-Badr 

                                                                                                                                                           lekarz rodzinny

bibliografia:

Rymer W., Wroczyńska A., Jaeschke R., Szczeklik W., Mrukowicz J.: Komentarz. W: Flisiak R., Parczewski M., Horban A., Jaroszewicz J., Kozielewicz D., Pawłowska M., Piekarska A., Simon K., Tomasiewicz K., Zarębska-Michaluk D.: Zalecenia diagnostyki i terapii zakażeń SARS-CoV-2 Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych z dnia 13 października 2020 roku. Aneks 2 do rekomendacji z 31 marca 2020 roku. Med. Prakt., 2020; 11: 60–69

dr Tadeusz Liczko „Jeżówka – dieta i higiena życia w profilaktyce i leczeniu infekcji”, Terapia, Panacea XI.2016 – II.2017

dr Tadeusz Liczko „Fitoterapia w profilaktyce zakażeń układu oddechowego”, Terapia, Panacea, I-III 2014

Antkowiak L. Rośliny lecznicze. Wyd. AR Poznań 1998; Berbeć S., Kawka S., Kołodziej B., Wiśniewski J., Wolski T. Rośliny przemysłowe specjalne i zielarskie. AR Lublin 1994;

Czesław Andrzej Klimuszko, „Ziołolecznictwo”